Autor tekstu: Dariusz Brzęczek

    Proces przebudowy w sektorze stalowym formalnie zakończył się w 2006 roku pozostawiając zmodernizowane zakłady o zdolności produkcyjnej 12,6 mln ton i produkcję przekraczającą 10 mln ton. Restrukturyzacja uczyniła polskie hutnictwo zdolnym do konkurowania na arenie międzynarodowej pod względem technologicznym, jednak dynamicznie zmieniające się otoczenie gospodarcze i prawne stawia wciąż nowe wyzwania przed producentami stali.

Wysokie koszty produktów energetycznych i surowców do produkcji stali oraz wymogi unijne co do zmniejszania oddziaływania przemysłu na środowisko naturalne wpłynęły na konieczność realizacji dalszych inwestycji poprawiających konkurencyjność hut. W latach 2004–2013 Hutnictwo w Polsce, niestety, już uczestniczy w tym procesie. W ten sposób doszło i dalej dochodzić będzie do zwolnień wyspecjalizowanej kadry pracowniczej, kumulując problemy bezrobocia oraz negatywnie odbijając się na innych gałęziach przemysłu np. wydobywczym. Przed rozpoczęciem procesu restrukturyzacji w krajowym sektorze stalowym zatrudnionych było około 130 tys. osób. W momencie przystąpienia do UE liczba pracowników w hutach zmniejszyła się o około 100 tys., co było efektem zamykania nadmiernych i nierentownych zdolności produkcyjnych oraz koniecznością podniesienia produktywności, aby móc konkurować z hutnictwem europejskim. W ostatniej dekadzie mieliśmy jednak do czynienia z dalszą redukcją zatrudnienia, które obecnie kształtuje się na poziomie około 20 tys. osób.

W Warszawie, w dniu 04.01.2015 r odbyło się spotkanie przedstawicieli NSZZ Solidarność branży hutniczej na temat problemów i zagrożeń z jakimi przyszło się zmierzyć firmom hutniczym w bardzo trudnej sytuacji branży.
Głównym zagrożeniami dla branży hutniczej są:
1. brak instrumentów ochrony rynku UE przed napływem stali z krajów trzecich.
Cena importowanej stali do naszego kraju często jest równa kosztowi produkcji tej stali w Polsce. Czynnikami, które kształtują ta sytuację są niewątpliwie:
a/ Dużo tańsza cena energii zużywanej do produkcji stali,
b/ Kraje z poza Unii Europejskiej nie są obciążone kosztami wynikającymi z ograniczeń CO2, kraje z Unii Europejskiej np. w Niemczech szeroki pakiet ulg i preferencji dla przemysłu energochłonnego,
2. brak skutecznej ochrony rynku wyrobów stalowych i jego struktura.
Pozycja polskich hut w kolejnych latach jest również zagrożona, udział importu w zużyciu jawnym stale się zwiększa, a w 2013 roku sięgnął 67% . Dlatego konieczne jest podjęcie przez Polski rząd intensywnych działań na rzecz poprawy konkurencyjności przemysłu metalurgicznego wzorem innych państw np. Hiszpanii, Włoch czy Wielkiej Brytanii.
3. brak odpowiednich zapisów ustawowych dotyczących efektywności energetycznej.
4. obsługa systemu handlu uprawnieniami (EU ETS) oraz zakup brakujących uprawnień do emisji CO2. Po 2020 roku prawdopodobnie całość uprawnień do emisji CO2 trzeba będzie kupić na giełdzie,
Hutnictwo jako sektor energochłonny jest również dużym emitentem dwutlenku węgla, co powoduje ogromne koszty wynikające z zakupu uprawnień do emisji CO2
5. Funkcjonowanie szarej strefy w handlu wyrobami stalowymi.
W tym temacie Hutnicza Izba Handlowa wraz z NSZZ Solidarność doprowadziła do zmian w ustawie o VAT polegającej na zasadzie odwrócenia tego podatku. W takim przypadku obowiązek odprowadzenia VAT do urzędu skarbowego ciąży na kupującym, a nie sprzedającym towar. Przeciwdziała to nadużyciom i oszustwom w VAT.
6. wysoka cena zakupu gazu ziemnego.
7. droga energia elektryczna obarczona podatkami i kosztami emisji pośrednich,
W dniu 12.01.2016 r. w Dąbrowie Górniczej odbyło się spotkanie Pracodawców z branży hutniczej, Przewodniczących NSZZ Solidarność firm hutniczych z Vice Przewodniczącą Komisji Sejmowej ds. Gospodarki i Rozwoju Poseł Panią Ewą Malik. Spotkanie było kontynuacją spotkania z 04.01.2015 r i miało na celu przekazanie problemów branży hutniczej i ukierunkowanie działań ustawodawczych w tym temacie.

Wielkie projekty infrastrukturalne w transporcie drogowym, kolejowym oraz budowa i modernizacja sieci przesyłowych gazu i energii elektrycznej sprawiają, że krajowe zużycie stali do 2025 roku będzie rosło w tempie 2–3 proc. rocznie.
Mamy nadzieję, że na tych inwestycjach skorzysta polskie hutnictwo. Aby się jednak tak stało musimy wspólnie z pracodawcami dać wyraz naszym obawom i troskom oraz podjąć wszelkie działania na szczeblu centralnym polegające na wskazaniu uchybień ustawowych oraz wskazaniu rządzącym kierunku rozwoju Polskiego Hutnictwa.
Brak działań ze strony Państwa w kierunku ratowania hutnictwa doprowadzi w 2025 r. do upadłości tej branży.
Alchemia S.A – cztery oddziały Spółki tj. Rurexpol Częstochowa, Walcownia Batory Chorzów i Stalownia Batory Chorzów , WRA Zawadzkie oraz Spółki wchodzące w skład grupy kapitałowej Alchemia S.A za 9 miesięcy 2015 r poniosły stratę przed opodatkowaniem wynoszącą prawie 18 milionów złotych. Przyczyny takiej sytuacji pewnie w dużym stopniu można znaleźć w opisanych powyżej problemach, ale nie bez znaczenia jest niewątpliwie brak znaczących inwestycji poprawiających np. uzysk z materiału wsadowego, czy brak woli ze strony pracodawcy w utrzymaniu fachowej załogi, która jest gwarantem jakości wyrobu, traktowanie załogi w sposób przedmiotowy nie dający szans na godne życie z racji bardzo niskich wynagrodzeń. Godnym zaznaczenia jest fakt, że Alchemia S.A. jest w rękach Polskiego właściciela jako jedna z nielicznych Spółek hutniczych w Polsce, jednak wynagrodzenie pracowników należy do jednych z najniższych w Polsce w branży hutniczej.

Zapewniamy członków NSZZ Solidarność zatrudnionych w Alchemii S.A., że podejmujemy i będziemy podejmować wszelkie działania w obronie miejsc pracy i w kierunku poprawy warunków życia naszych członków i Ich rodzin.

Przewodniczący MOZ NSZZ ,,Solidarność”
przy Alchemii S.A. w Warszawie
Dariusz Brzęczek